Waarom aanhoudende lichamelijke klachten bijna nooit één oorzaak hebben

En waarom het biopsychosociaal model je helpt om wel grip te krijgen

Aanhoudende lichamelijke klachten komen zelden uit het niets. Toch zoeken veel professionals — begrijpelijk — eerst naar dé lichamelijke verklaring. Als dat antwoord uitblijft, voelt het al snel alsof je grip verliest. Bij werknemers zelf werkt het niet anders. Ze willen begrijpen wat er in hun lijf gebeurt en waarom herstel zo traag gaat.

Het biopsychosociaal model helpt om die puzzel beter te lezen. Het laat zien dat lichamelijke klachten bijna nooit één duidelijk aanwijsbare oorzaak hebben, maar ontstaan door een samenspel van biologische, psychologische en sociale factoren. Die mix is voor iedereen anders.

Hoe werkt dat in de praktijk?

Bij ALK zie je vaak dat belastende gebeurtenissen, stress, een veranderde balans in het leven of aanhoudende spanning in het lichaam elkaar versterken. Het lichaam reageert, het brein probeert te compenseren en de omgeving speelt mee. Niet omdat iemand zich “aanstelt”, maar omdat lichaam en psyche voortdurend op elkaar inwerken.

Volgens het biopsychosociaal model gaat het dus nooit alleen om spieren, zenuwen of organen, maar net zo goed om gedachten, gevoelens, omgang met pijn, copingstijl en reacties van de omgeving. Precies die combinatie bepaalt hoe klachten ontstaan én blijven bestaan.

Wat kun je hiermee als HR-professional, leidinggevende of casemanager?

Het begint bij overzicht. Bij begrijpen hoe deze dynamiek werkt en hoe je vanuit je rol kunt ondersteunen zonder te medicaliseren of te bagatelliseren. Veel professionals merken dat zij pas écht het verschil maken zodra ze leren kijken vanuit deze brede bril.

Daarom is de Introductietraining Grip op ALK: omgaan met ongrijpbaar verzuim een logische eerste stap. Deze training geeft je houvast, taal en praktische handvatten om deze complexe casuïstiek met meer vertrouwen en meer effect te begeleiden.

Wil je vervolgens verder verdiepen, vooral bij medewerkers met complexe medische, langdurige of terugkerende klachten? Dan sluiten de verdiepingstrainingen van ICARA Excellent daar naadloos op aan. Ze helpen je om subtieler te kijken, scherper te handelen en professioneler te interveniëren in ingewikkelde situaties.

En werk je graag evidence-based en wil je verder lezen, verdiepen of iets opzoeken? In de kennisbank van ICARA Excellent vind je achtergrondinformatie, praktijkvoorbeelden en uitleg die je direct kunt gebruiken in je dagelijkse caseload. 

Wat neem je mee uit deze blog?

• ALK ontstaat altijd uit een combinatie van factoren, nooit uit één oorzaak.

• Het biopsychosociaal model biedt inzicht en grip op deze complexiteit.

• Als professional kun je veel betekenen door breder te kijken dan het medische deel.

• Met de introductietraining zet je een stevige eerste stap.

• Met ICARA Excellent verdiep je jezelf verder in complexe verzuimcasussen.

• En de kennisbank helpt je om kennis paraat te houden op het moment dat je het nodig hebt.